7. De Europese droom, een werelddroom
7. De Europese droom, een werelddroom
De opmaat voor de grote omslag
Uiteindelijk willen alle mensen van goede wil voor zichzelf en voor de ander op de wereld een dak boven het hoofd, genoeg te eten en een gelijkwaardige positie in zijn gemeenschap. Maar dit wereldparadijs is niet genoeg. Wat mensen ook drijft is al beschreven in pagina vier. De wereldburger wil luxe. Daarin is de wereldburger niet uitzonderlijk. We weten van Girard dat ze het willen, omdat de inwoners van Noord Amerika, Japan en Europa die rijkdom al hebben.
We zijn ons bewust van de gevolgen. De wereld heeft nu de verdragen van Kyoto. Meer industriële productie zal meer evenwicht moeten gaan bieden tussen economie, ecologie en humaniteit. Tussen de economische blokken in de wereld zullen in de toekomst afspraken nodig zijn op het gebied van duurzaam produceren. Dat kan in de transformatiekracht van het inclusieve denken. Het exclusieve denken, waarin sterke landen alleen aan het eigenbelang denken, levert de Pyrrusoverwinning op van een winnaar met de wereld als verliezer. De verliezers rusten niet eerder totdat de winnaar verliezer is geworden. Dat is de repeterende breuk van een vernietigende strijd.
De transformatiekracht van Europa
Europa is succesvol in het inclusieve denken. Het lukt Europa met zachte krachten de Eurosfeer te veranderen. Landen die tot de EU willen gaan behoren zijn bereid om de EU wetgeving, de acquis communautaire, volledig in hun soevereine wetgeving door te voeren. Een ongekende transformatie die landen duurzaam en structureel verandert.
Het geheime wapen van de EU om landen zo te veranderen is de vrijwillige interne interventie door toezicht van een EU-leger van functionarissen en controleurs. De EU landen hebben wederzijdse inmenging en toezicht tot de basis van hun samenwerking gemaakt. Het betekent toepassing van de regel: wat van de EU niet mag wat bij mij geschiedt, dat mag ook bij de ander niet. Of: wat de EU vindt dat ik moet doen, de ander hoort dat ook te doen. Hier ook weer het inclusieve denken met daarin de wens dat de belangen van de ander niet meer behartigd dienen te worden dan de eigen belangen. Daar heb je controle en toezicht voor nodig. Dat is het effectieve instrument dat tot overeenstemming leidt in de EU. EU landen hebben met dit instrument de garantie gelijk behandeld te worden. Er ontstaat daardoor geen onoverbrugbare onenigheid en er ontstaan geen onomkeerbare conflicten. Toezicht is het interne EU-veiligheidsbeleid bij uitstek en er is geen macht van militairen of politie voor nodig.
De EU eisen voor toetreding tot de Eurosfeer betekenen in de eerste plaats dat een land de politieke, economische en monetaire doelstellingen en regels accepteert. Dat houdt in dat het land een stabiele democratie moet zijn, die handhaving van mensenrechten, rechtsstaat en bescherming van minderheden waarborgt en functioneert in de markteconomie met zijn concurrentiedruk en marktwerking. De landen die zijn toegetreden accepteren deze politieke en economische EU-eisen, omdat het instrument van de toezicht de garantie biedt dat alle landen er aan moeten voldoen.
Op economisch terrein moeten in de EU de zuivelindustrie, de voedselindustrie en de kaasboerderijen voldoen aan de Europese wetgeving. Er is streng toezicht. De landen accepteren de regels en voldoen zo aan hygiëne en kwaliteitseisen. Als we kaas uit Italië kopen weten we dat die kaas aan dezelfde kwaliteitseisen voldoet als onze eigen Hollandse kaas. Dat is de garantie van kwaliteit van alle producten op de Europese markt. Zelfs de producten uit landen buiten de EU moeten voldoen aan de EU-eisen.
De transformatie met EU-waarden
De transformatiekracht van de EU werkt door buiten Europa. Landen willen graag hun producten afzetten op de Europese markt. Ook landen en economische regio’s die wat betreft mensenrechten en politiek bestuur niet aan de EU-eisen voldoen. Als de EU voor die regio’s de eigen markt open stelt en ook helpt bij de economische opbouw, dan kan de EU daar tegenover verbeteringen vragen in bijvoorbeeld bestuur en mensenrechten. De EU wil voor zijn economische investeringen in andere economische regio’s een stabiel politiek klimaat.
De EU is een waardegemeenschap en de economie is voor de EU niet een waardevrije activiteit om er zelf alleen economisch beter van te worden. De beste garantie op duurzame welvaart ook in eigen land is de bevordering van humane waarden in de wereld. Zo gauw economische regio’s in de wereld in gesprek komen met de EU om producten af te zetten op de Europese markt, dan gaan de stille krachten van het inclusieve denken werken. Het is het gezamenlijk belang van Europa en alle economische regio’s in de wereld, dat de humane waarden in de internationale rechtsorde, mensenrechten en democratie terrein winnen.
Transformatie van de wereld op vijf niveaus
De transformatie van de wereld in de Europese missie van duurzaamheid, humaan politiek bestuur en bestrijding van armoede is al gaande. Op vijf niveaus is er beïnvloeding over en weer tussen de economische regio’s in de wereld.
1. Het niveau van de non gouvernementele organisaties.
2. Het bilaterale en multilaterale niveau.
3. Het niveau van de economische regio.
4. Het niveau van de multinationale ondernemingen.
5. Het niveau van de internationale instellingen.
Als u klikt op vijf niveaus gaat u naar de pagina met deze informatie.
De verborgen kracht
De Europese burger kan in de netwerken op de genoemde vijf niveaus werken aan deze Europese missie. Hij heeft precies de goede kenmerken. Die wordt hem geboden in de teamgeest op het werk. De nog verborgen krachten om de wereld te veranderen, dat zijn de Europese teams van top tot werkvloer. Die Europese burgers spelen in hun activiteiten op de vijf niveaus een rol in de transformatie van de wereld. Zij hebben invloed in het duurzaam maken van de wereldeconomie en in het meer democratisch maken van het politieke bestuur. Economische transacties tussen de economische regio’s zijn de relaties waarlangs de economische en politieke verbetering van de wereld zich laat voltrekken. De EU kan daarbij streven naar meer samenhang en effectiviteit tussen de vijf niveaus. In deze netwerken van beïnvloeding ligt de grote cultuuromslag bij de wereldburgers.
De wegen zijn al gebaand. Dat zijn de transformatiewegen die nu al werken in de wereld: de transformatiekracht van de EU als spil en spits, met de vleugelspelers op de hogere niveaus: de multinationals en de internationale instellingen en de vleugelspelers op de lagere niveaus: de individuele landen, of groepen landen en de gezamenlijke Europese n.g.o.’s. Dat is het Europa-team om de wereld te veranderen. Niet alleen omdat we begaan zijn met het lot van de wereldbewoners buiten Europa, maar omdat we wereldwijd, inclusief onszelf een duurzame, leefbare en humane welvaart willen bereiken. Als we denken alleen onze welvaart te kunnen handhaven met protectie, exclusief denken en repressie, dan zullen we het verliezen. Een wereldwijd duurzaam welvarend bestaan is alleen te winnen met de EU-missie van de transformatiekracht van het inclusieve denken. Welk niveau van welvaart we gezamenlijk met alle wereldbewoners kunnen bereiken, dat zal de vraag blijven. Misschien komen we in 2100 in Europa en andere delen van de wereld uit op een lagere welvaart dan we nu hebben. Dan nog is dat een zeer grote prestatie. De grote winst is dan dat de wereldvrede is gehandhaafd en dat de vernietiging van de wereld niet heeft plaats gevonden omdat elk economische regio via rivaliteit of geweld het eigen belang wilde dienen. Die toekomst van geweld en ondergang moet niet ingeslagen worden. Er is maar één toekomst en één belang en dat is het gezamenlijke belang en de gezamenlijke toekomst. Om dat te bereiken ligt de weg al open. Alleen er zijn nog Europese burgers die nog in Europa moeten gaan geloven.
Het repressieve, exclusieve denken van het Avondland Europa is veranderd in het op samenwerking gericht inclusief denken van het Morgenland.
Europa heeft vanwege dit imago van het Morgenland in de wereld en zijn historisch dominante positie een grote verantwoordelijkheid. Europa is het voorbeeld en geroepen het voortouw te nemen om een gezamenlijk draagvlak te creëren om van de aarde een leefbare vreedzame wereld te maken. De opdracht van de gehele mensheid: “Waartoe hij op aarde is?’, heeft nog nooit zo’n gezamenlijke zingevingsdimensie gehad: van de aarde een bewoonbare wereld maken. De inzet om deze opdracht te realiseren zal een nieuwe fase inluiden in het mondiale netwerk. Een nieuwe periode in de wereldgeschiedenis.
De toerusting van de burger
Alleen voor het realiseren van de Europese missie moeten in onze Europese samenleving nog tekorten worden weggewerkt.
Er is een opvoedingscultuur nodig waarin jongeren leren in zelfsturing verantwoord maatschappelijk te handelen. De samenleving verliest aan kracht als opvoeders jongeren leren hun leven te laten sturen door traditie en familiegezag. Zo wordt een traditionele gezinscultuur gereproduceerd. Het moderne gezin, pagina acht, geeft daarover informatie.
Er is een actieve participatie van burgers nodig in de samenleving. Voor integratie van de migrant is arbeidsparticipatie het middel bij uitstek. Voor het realiseren van de Europese droom kan in de teams op de werkvloer de migrant niet gemist worden. Pagina negen over migratie en integratie gaat daar verder op in.
Er is een verzorgingsstaat nodig die houdbaar en duurzaam is, een overheid die zelf effectief opereert en vertrouwen wekt en een bureaucratie aan overtollige regels heeft gedereguleerd. Pagina tien over de besturing van de moderne burger geeft eerst de managementfilosofie. Daarna beschrijft het een overheid die past bij een moderne burger.
Er is een politieke communicatie nodig die burgers scherpt in hun politieke oordeelsvorming en standpuntbepaling zodat ze weten wat er in de wereld en Europa te koop is en ze hun transformatietaak competent kunnen uitvoeren. Daar gaat pagina elf over.
Er is teamwork op de werkvloer nodig, zodat teams en groepen op de werkvloer productief, innovatief en excellent hun werk kunnen doen voor de Europese missie. Pagina twaalf beschrijft dat.
Pagina dertien beschrijft het onderwijs dat nodig is om jongeren voor te bereiden op het teamwork en de Europese missie.
Tot slot geeft pagina veertien kenmerken van een lerende organisatie. Met die kenmerken (zowel in de publieke als in de private sector) kan de Europese samenleving innovatie en excellentie voortbrengen nodig voor de transformatie naar een duurzame wereldsamenleving.
Als maatschappelijke tekorten op deze punten zijn weggewerkt dan is de kracht en de potentie van de samenleving toegenomen en kunnen burgers nog beter hun werk doen voor het realiseren van de Europese missie. De komende pagina’s geven aan wat er gedaan kan worden.
Geraadpleegde literatuur
Delfgauw, Bernard. Beknopte geschiedenis der wijsbegeerte. Baarn, Het Wereldvenster 1965.
Ferrier, Kathleen. Zoek een nieuwe vorm van ontwikkelingshulp. Trouw 2 februari 2007
Koot, Jeroen. Alternatieve energie. Trouw 3 mei 2006
Koch, Han. Bedrijven tegen Armoede. Trouw 5 juli 2006
Leonard, Mark. Waarom Europa de 21e eeuw zal domineren. Amsterdam, De Arbeiderspers 2005.
Heemstra, Marjolijn van. Winkels in de ban van schone kleding. Trouw 18 maart 2006
Willems, Rein, Meer met energie. Rapport Task force Energietransitie. Amsterdam, 2006